Rozpoczęte trzy lata temu prace związane z odtwarzaniem mokradeł w Białej Wace przynoszą ważne rezultaty: latem tego roku na terenie, na którym usuwano trzciny, odkryto bujny wzrost rzadkiej orchidei, błotnicy dwulistnej.
Mokradła w Białej Wace były niegdyś piękną niziną. Jednak siedemdziesiąt lat temu zaczęto tu wydobywać torf, który służył do ogrzewania Wilna, i cała żywa przyroda została zniszczona. Po wykopaniu dużej warstwy torfu na części dawnych bagien powstały stawy rybne, a torfowisko zostało zaniedbane – powierzchnię terenu pobrużdżono kanałami melioracyjnymi, teren został porośnięty krzakami i trzcinami, które przyćmiły roślinność karłowatą mokradeł.
Rok temu zaczęto usuwać tę roślinność, która nie jest charakterystyczna dla terenów podmokłych, tworząc w ten sposób warunki do odtworzenia roślinności terenów podmokłych. Tym latem, podczas monitoringu roślin, odnaleziono tu mnóstwo egzemplarzy rzadkich maleńkich storczyków – błotnicy dwulistnej (Liparis loeselii). Roślina ta jest bardzo rzadka, zaliczona do gatunków zagrożonych, dlatego jest objęta ochroną na Litwie i w Europie.
„Według danych naukowych na Litwie znane jest jedynie kilka liczniejszych populacji błotnicy dwulistnej, a jej egzemplarze liczone są w setkach. Od tego roku za jedną z najliczniejszych populacji można uznać populację odtwarzanych mokradeł w Białej Wace” – mówi ekspert projektu LIFE Marsh Meadows, dr Domas Uogintas.
„W kilku miejscach ogromnego kompleksu mokradeł zaobserwowano setki egzemplarzy tego gatunku. Populacja wygląda na żywotną i obiecującą – zaobserwowano rośliny zarówno młode, niekwitnące, jak i kwitnące oraz dojrzałe rośliny nasienne. Co ciekawe, często zdarzały się takie osobniki, u których dojrzało po 10-20 owoców, choć zwykle osobniki tego gatunku wyhodowują od trzech do sześciu owoców” – skomentował tę biologiczną rzadkość D. Uogintas.
„Poprawę stanu populacji można skojarzyć z realizacją środków zarządzania przyrodą – koszenia terenu i usuwania krzaków. W ten sposób powstały niższe i jaśniejsze zbiorowiska, które są korzystne dla rozwoju populacji błotnicy dwulistnej” – mówi D. Uogintas.
Podczas monitoringu na mokradłach w Białej Wace zaobserwowano również inne rodzaje dzikiego storczyka – kukułkę bałtycką (Dactylorhiza baltica) i kruszczyka błotnego (Epipactis palustris).
Relacja na ten temat z programu radiowego LRT „Gimtoji žemė” (w języku litewskim) jest dostępna tutaj (od 16:00 min).